MOLEKULYAR SPEKTROSKOPIYASI BO‘YICHA YETAKCHI MUTAXASSIS

YUTUQLAR, MUKOFOTLAR

29 ta maqola, h-index - 9

XUSHVAQTOV HAKIM ABDULHAQOVICH

Fizika-matematika fanlari doktori, dotsent Samarqand davlat universiteti prorektori

Ilmiy tadqiqot yo‘nalishi:

Molekulyar klasterlarning hosil boʼlish mexanizmlari va ularning xossalarini tebranish spektrlari yordamida o‘rganish. Biologik obyektlarda nanoo’lchamli molekulyar klasterlarning spektroskopik parametrlarini aniqlash, tahlil qilish va bu ob‘etlardan amaliyotda foydalanish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqish.

Ilmiy tadqiqotlarining asosiy natijalari:

Suyuq va kristall holatlardagi yuqori qutbli molekulalardan tashkil topgan moddalarda, 10 tagacha molekulaga ega boʼlgan klasterlarning shakllanish mexanizmlari aniqlangan va molekulyar klasterlar hosil boʼlish jarayonlarining murakkab tizimi asoslangan; yuqori qutbli moddalarning suyuq va izolyatsiyalangan holatlarda klaster tuzilishlarini hosil boʼlishida ichki molekulyar va molekulalararo vodorod bogʼlanish oʼrni hamda klasterlarning geometrik va elektrooptik parametrlari aniqlangan; molekulyar klasterlarda molekulalararo vodorod bogʼlanish hosil boʼlishida ishtirok etgan va ishtirok etmagan O-H tebranishlarga tegishli polosalarining yangi spektroskopik talqini taqdim qilingan; molekulyar klasterlar shakllanish jarayonida gaz holatdan suyuq holatga oʼtishida ikkita tebranish polosalar sistemasi hosil boʼlishi, bu polosalar "simmetrik" (past chastotali) va "antisimmetrik" (yuqori chastotali) O-H tebranishlar bilan bogʼliqligi koʼrsatilgan; suyuq suv tuzilishining shakllanishida beshta va oltita molekuladan tashkil topgan (yopiq zanjirli) molekulyar klasterlarning oʼrni eng yuqori ekanligi isbotlangan; molekulalararo vodorod bogʼlanishli molekulyar suyuqliklarning tuzilishi va fizik xossalari ulardagi tashkiliy tuzilma elementi sifatidagi nanooʼlchamli klasterlar mavjudligi bilan aniqlanishi isbotlangan.

Asosiy ilmiy nashrlari:

1. F.H. Tukhvatullin, V.Ye.Pogorelov, A. Jumabaev, H.A. Hushvaktov, A.A. Absanov, A.Usarov. Polarized components of Raman spectra of O-H vibrations in liquid water // Journal of Molecular liquids, 2011, 160, P.88-93.
2. Kh.A.Khushvaktov, A.Jumabaev, V.E.Pogorelov, U.N.Tashkenbaev, A.A.Absanov, G.Sharifov, B.Amrullaeva. Intermolecular hydrogen bond in acetic acid solutions. Raman spectra and ab initio calculations // American Journal of Physics and Applications. Received: December 7, 2018; Accepted: December 20, 2018; Published: January 15, 2019. V.6, No.6. PP.169-174. (IF=5,0).
3. H.Hushvaktov, F.H.Tukhvatullin, A.Jumabaev, U.N.Tashkenbaev, A.Absanov, B.Hudoyberdiev. Raman spectra and ab initio calculation of a structure of aqueous solutions of methanol // Journal of Molecular Structure, 1131 (2017) P. 25-29.
4. Jumabaev, A., Holikulov, U., Hushvaktov, H., Issaoui, N., Absanov, A. (2023). Intermolecular interactions in ethanol solution of OABA: Raman, FTIR, DFT, M062X, MEP, NBO, FMO, AIM, NCI, RDG analysis. Journal of Molecular Liquids, 377, 121552. https://doi.org/10.1016/j.molliq. 2023.121552
5. A.Jumabaev, Н.Hushvaktov, I.Doroshenko, A.Absanov. Raman spectra and non-empirical (ab initio) calculations of the structure of dimethylformamide molecular clusters // Journal of Vibrational Spectroscopy. 2021. Vol.117, P.103315 (8)
6. A.Jumabaev, H.Hushvaktov, I.Doroshenko, A.Absanov. Role of intermolecular interactions in formation of molecular clusters in liquid nitromethane and its solutions // Molecular Crystals and Liquid Crystals, 2022. pp. 1-9.
7. Hushvaktov H., Khudaykulov B., Jumabaev A., Doroshenko I., Absanov A., Murodov G. Study of formamide molecular clusters by Raman spectroscopy and quantum-chemical calculations // Molecular Crystals and Liquid Crystals. 2022. pp. 1-8. https://doi.org/10.1080/15421406.2022.2068478/
8. Pu, D., Zhou, S., Guan, H., Jia, P., Chen, G., Fang, H., Ke, W. (2024). Enhancing Efficiency and Intrinsic Stability of Large‐Area Blade‐Coated Wide‐Bandgap Perovskite Solar Cells Through Strain Release. Advanced Functional Materials, 2314349.