Лаборатория мудири

Холикулов Ўткиржон Арзимуротович

Лаборатория тарихи

          Самарқанд давлат университети Муҳандислик физикаси институти молекуляр спектроскопия илмий лабораториясига 1960-йилда академик А.Q.Отахўжаев томонидан ташкил етилган "Оптика" илмий мактаби асос бўлган. 1953-1957-йилларда Санкт-Петербург университети олимлари проф.E.Ф.Гросс ва проф.M.Ф.Вукслар билан ҳамкорликда "Суюқликларнинг оптикавий хоссалари"ни ўрганган А.Q.Отахўжаев ташкил етилган муаммолар лабораториясига бир қатор иқтидорли ёшларни жалб етилиб оптиклар мактабини ташкил етишга еришди.

          Бевосита академик А.Q.Отахўжаев раҳбарлигида фаолият кўрсатган муаммолар лабораториясида профессорлар Ф.X.Тухватуллин, Ш.Файзуллаев, Л.M.Собиров, Н.Низомов, А.Жумабоев, Р.Ахмеджанов, С.Остонов, Ф.Ғаниев, У.N.Ташкенбаев, Н.B.Ешқобилов, Ҳ.Ҳушвақтов, фан номзодларидан Т.Ўтарова, B.S.Jo ъ раев, X.Tўрақулов, М.Ҳамроқулов, Ў.Жўраев, M.Mўминова, Я.Турақулов, У.Зоҳидов, Е.Шерматов, Ғ.Муродов, О.Ёқубов, Р.Ешбўриев, С.Қурбониязов, А.Шодиев, Е.Хожиева, З.Маматов, А.Абсанов, Қ.Худойназаров, Ш.Исмоилов, М.Қулиева, Б.Бурхонов, А.Шодиев, Б.Худойбердиев, Ғ.Шарипов, B.Худойқуловлар каби жами 20 га яқин фан докторлари ва 40 дан зиёд фан номзодлари етишиб чиққан бўлиб, улар ҳозирда республика ва Ўзр ФА тармоқ институтларида, олий таълим муассасаларида ҳамда ишлаб чиқариш корхоналарида самарали меҳнат қилмоқда.

Лаборатория фаолияти

          "Молекуляр спектроскопия" илмий лабораториясида замонавий (Ренишаw инвиа Raman спектрометри) асбоб-ускуналар билан жиҳозланган. Лабораторияда ҳаёт фаолият учун зарур биологик обектларнинг наноўлчамли молекуляр кластерларнинг спектроскопик характеристикалари ўрганилади. Raman ва ИҚ спектроскопияси ёрдамида озиқ-овқат, дори-дармон ва бошқа тирик организмлар фаолиятида муҳим рол ўйнайдиган биолигик фаол моддаларнинг сифати таҳлил қилинади. Лаборатория ходимлари Киев миллий университети, Санкт-Петербург давлат университети, Жанубий Кореанинг Сеул Миллий университети, Япониянинг Кокагиун университети, Одесса миллий университети, Тожикистон Миллий университети, Украина ФА Ссинтиллясион материаллари институти, Украина ФА Органик кимё институти, Белоруссия ФА атом ва молекуляр физика институти ва Томск давлат университети ходимлари билан илмий ишлар олиб бормоқда.

Лабораторияда 1 нафар докторант (DSc): 5 нафар таянч докторантлар, 1 нафар мақсадли докторант 1 нафар мустақил изланувчи фаолият олиб боради.

Renishaw inVia Raman spektrometri

    Бу спектрометир ёрдамида ҳаёт фаолият учун зарур биологик обектларнинг спектроскопик характеристикалари ўрганилади ҳамда озиқ-овқат, дори-дармон ва бошқа тирик организмлар фаолиятида муҳим рол ўйнайдиган биологик фаол моддаларнинг сифати таҳлил қилинади.

    Шунингдек тажриба натижаларини тўлдириш ва солиштириш мақсадида лабораторияда замовавий компютерлар ёрдамида ноемперик ҳисоблашлар ҳам ўтказилади. 

Илмий-тадқиқот лойиҳалари

  1. Professor А.Жумабаев раҳбарлигида Киев Миллий университети ва Ўзбекистон Миллий университети олимлари билан ҳамкорликда Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлиги томонидан 2022-2026-йилларга мўлжалланган №ФЗ-20200929385 рақамли "Биологик обектларнинг наноўлчамли молекуляр кластерларини ўрганиш ва татбиқ қилишнинг спектроскопик ҳамда ноемперик таҳлил усулларини ишлаб чиқиш" мавзусидаги фундаментал лойиҳа (қарийиб 3 млрд. сўм). A.Жумабаев ва Ҳ.A.Хушвақтов раҳбарлигида
  2. 2023-2027-йилларга мўлжалланган "Фотоника ва оптик алоқалар" мавзусидаги Европа гранти (655 365 евро).

         

Лабораторияда фаолият юритаётган ходимлар

Жумабаев Абдувахид

Физика-математика фанлари доктори, professor

Хушвақтов Ҳаким Абдулҳақович

    Физика-математика фанлари доктори, профессор

Абсанов Аҳмад Абдусаттарович

Физика-математика фанлари номзоди, доцент

Муродов Ғуломхон

Физика-математика фанлари номзоди, доцент

Шарифов Ғайрат Набиевич

              Физика-математика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент

                    2022 йилда чоп етилган илмий мақолалар ҳамда тезислар рўйхати:             

                                    Халқаро илмий журналларда чоп етилган мақолала

 

  1. Jumabaev A., Khudaykulov B., Doroshenko I., Hushvaktov H., Absanov A. Raman and ab initio study of intermolecular interactions in aniline // Vibrational Spectroscopy 122 (2022). pp.1-6. https://doi.org/10.1016/j.vibspec.2022.103422  (Scopus базасида, IF 2.507).
  2. A.Jumabaev, Kh.Xushvaktov, I.Doroshenko, G.Sharifov, A.Absanov. Role of intermolecular interactions in formation of molecular clusters in liquid nitromethane and its solutions // Molecular Crystals and Liquid Crystals, 2022. pp.1-9. (Scopus).
  3. Hushvaktov H., Khudaykulov B., Jumabaev A., Doroshenko I., Absanov A., Murodov G. Study of formamide molecular clusters by Raman spectroscopy and quantum-chemical calculations // Molecular Crystals and Liquid Crystals. 2022. pp. 1-8. https://doi.org/10.1080/15421406.2022.2068478 (Scopus базасида, IF=0,896)
  4. A.Amonov, K.G.Tokhadze, G.Murodov, A.Jumabaev, G.Nurmurodova. Exploration of the СH3CN…HF complex in gas phase with high-resolution IR spectroscopy and computational methods // Molecular Crystals and Liquid Crystals. 2022. pp. 9-13. https://doi.org/10.1080/15421406.2022.2068478 (Scopus базасида, IF=0,896)
  5. G.Murodov,  U.Holikulov, G.Nurmurodova,  T.Hasanov. Computational Studies On Molecular Structure Of CH3CHO•••HX (X=F, Cl) Complexes // Central asian journal of theoretical and applied sciences. Vol.: 3 Issue 02. 2022 pp. 102-110.
  6. B.Khudaykulov, U.Holikulov, J.Sulaymonov, R.Sayfinov, B.Iltazarov. Study of the mechanisms of formation of aggregates in ethyleneglycol molecules using theoretical calculations // International Journal of Progressive Sciences and Technologies (IJPSAT) // Vol. 31 No.1, 2022, pp. 197-201.
  7. А. Jumabaev,  U. Holikulov,  H. Hushvaktov, A. Absanov, L. Bulavin. Interaction of valine with water molecules: Raman and DFT study // Ukr. J. Phys. 2022. Vol. 67, No.8, pp.602-610. (Scopus).

 

Respublika ilmiy jurnallarida chop etilgan maqolalar

  1. Xudaykulov B. Study of molecular interactions in aniline and its aqueous solutions: experiment and calculations // Uzbek Journal of Physics. 2022, Vol. 24, No. 2, pp. 100-105. https //doi.org/10.52304/.v24i2 327.
  2. Khudaykulov B.,  Absanov A., Mamatov Z.,  Shodiyev A. Vibration features and HOMO-LUMO analysis of dimethylsulfoxide: Raman spectraand quantum-chemical calculations // O‘zbekiston Milliy universiteti xabarlari. 2022, 3/2, pp. 507-510
  3. U.Holikulov, A.Jumabaev, Sh.Yormatov. A theoretical study on the molecular structure of nitroethane complexes // O‘zbekiston Milliy universiteti xabarlari. 2022, 3/2, pp. 490-493.
  4.  Jumabayev A., Xushvaqtov H., Absanov A., G.Sharifov, Ernazarov Z., Odilova S. Meta-ksilol va uning eritmalarida molekulalararo ta’sirlarni kombinatsion sochilish spektrlarida namoyon bo‘lishi // SamDU ilmiy axborotnoma. 2022. №3. 106-110 betlar.
  5. A.Absanov, A.Jumabaev, H.Hushvaktov, G.Sharifov, Z.Ernazarov. Ab initio calculations of intermolecular hydrogen bonding in trifluoroacetic acid with water // O‘zbekiston milliy universiteti  xabarlari, 2022, [3/1/1]  ISSN 2181-7324, pр.445-448.

Xalqaro konferensiyalarda chop etilgan tezislar

 

  1. Jumabaev A., Khudaykulov B., Khushvaktov H., Absanov A., Sulaymonov J., Toshmuradov N., Manifestation of vibrational   spectra of intermolecular interactions in aqueous solutions of dimethylsulfoxide // Роль физики в развитие науки, просвещения и инноваций, Международная конференция, 27 октября 2022 года. Таджикистан.
  2. Jumabaev A., Khudaykulov B., Doroshenko I., Hushvaktov H., Absanov A. Raman and ab initio study of intermolecular interactions in aniline // Institute of Electron Physics National Academy of Sciences of Ukraine, Uzhhorod
    21-23 September 2022.
  3. H.A.Hushvaktov, L.X.Djumanov, U.A.Holikulov. Metil etil ketonning xloroformli eritmalaridagi molekular agregatlarning tuzilishi va ularning raman spektrlari // Конденсирланган муҳитлар физикасининг ривожланиш истиқболлари. Халқаро илмий ва илмий-техник анжуман материаллари. 14-15 октябр. 2022. – Қарши. 23-25-б
  4. А.Jumabaev, U. Holikulov, H. Hushvaktov, A. Absanov, L. Djumanov. Interaction of valine with water molecules: Raman and DFT study// Jubilee conference "30 years of the Institute of Electronic Physics of the National Academy of Sciences of Ukraine" Uzhhorod, 21-23 September 2022. 170-171
  5. Abduvakhid Jumabaev, Utkirjon Holikulov, Hakim Hushvaktov, Ahmad Absanov. Intermolecular interaction study ofo-aminobenzoic acid in ethanol solution // Международной конференции на тему “Рол физики в развитии науки, просвещения и инновации” 27-октябр. Душанбе-2022. 69-71-б.
  6. A.Jumabaev, A.A.Absanov, G.Sharifov, Z.Ernazarov. Metil asetat molekulasidagi molekulyar klasterlarni noempirik hisoblashlar yordamida o‘rganish // “Kondensirlangan muhit fizikasining rivojlanish istiqbollari” Xalqaro ilmiy va ilmiy-texnik anjuman. 2022. 14-15 oktabr. Karshi. 7-8 betlar.
  7. H.Hushvaktov, А.Аbsanov, Z.Ernazarov, G.Sharifov, L.Djumanov.  Formation of molecular complexes in propoinic acid // «Роль физики в развитии науки, просвещения и инновации» Международной конференции. 27 октября 2022. Душанбе. C.39-40.

 

Respublika konferensiyalarda chop etilgan tezislar

 

  1. Jumabaev A., Khudaykulov B., Hushvaktov H., Mamatov Z.,Tuychiyev N., Abduqayumov S. Study of anyline molecular structure by ab-initio calculations // Fotonika muammolari va rivojlanish istiqbollari . Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari. 27-28 may. 2022. – Urganch. 180-182 -b.
  2. Mamatov Z.U., Xudaykulov B., Suyarova Y., Sayfinov R. Study of dimethylsulfoxide molecular complexes by Raman spectra and theoretical calculations // Respublika ko’p tarmoqli ilmiy sammit materiallari to’plami. 22-fevral. 2022. – Toshkent. 495-497- b.
  3. Jumabaev A., Holikulov U.A., Djumanov L.X., Iltizarov B.D. The structure of H-bonded complexes of l-valine// Ilmiy tadqiqotlar SAMMITI. 22-fevral. 2022. – Toshkent. 372-375-b
  4. A.Jumabaev, U.A.Holikulov, L.X.Djumanov, N.B.Tuychiyev intermolecular interaction study of o-aminobenzoic acid in polar protic solvent// Fotonika muammolari va rivojlanish istiqbollari. Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari. 27-28 may. 2022. – Urganch. 195-196 -b.
  5. G’.Murodov, U.Xo’jamov, G.Nurmurodova, T.Hasanov, M.Qudratova. Galoidovodorodlar ishtirokida molekulalararo o’zaro ta’sirlarning tebranish spektrlari // Fotonika muammolari va rivojlanish istiqbollari . Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari. 27-28 may. 2022. – Urganch. 196-197 -b.
  6. U.Holikulov, Sh.Yormatov, A.Abduvakhidov, B.Iltizarov.  A theoretical study of nitroethane self-association// Ёш олимлар ва физик талабаларнинг II республика илмий анжумани. 20-21 май. 2022. – Тошкент. 263-265.
  7. A.Jumabaev, H.Hushvaktov, A.Absanov, G.Sharifov, Z.Ernazarov. Ab-initio calculations of aggregation of molecules in trifluoroacetic acid with water // “Fan, ta’lim, texnikani innovatison rivojlantirish masalalari”, AnDU, Andijon, 12-aprel, 2022-yil, 48-51 betlar.
  8. A.Norqulov, Z.Ernazarov, G.Sharifov, S.Umarov. Suyuq diatsetil klasterlarida molekulalararo o‘zaro ta’sirlarni nazariy hisoblashlar yordamida o‘rganish // “Respublika ko‘p tarmoqli ilmiy tadqiqotlar sammiti”, O‘zMU, Toshkent, 22-fevral 2022-yil, 609-611 betlar.
  9.  A.Absanov, G.Murodov, S.Odilova, G.Sharifov, O.Sulaymonov. Aromatik uglevodorodlarda molekulalararo o„zaro ta’sirlarni o’rganish // “Fotonika muammolari va rivojlanish istiqbollari”, Respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari. Urganch. 27-28 may. 2022.186-188 betlar.
  10. A.Jumabayev, H.Xushvaqtov, A.Absanov, B.Xudaykulov,  Formamidda molekulalararo tasirlarni tebranish spektrlarida namoyon bo‘lishi // Kondensirlangan moddalar va muhandislik fizikasi muammolari, Respublika ilmiy-amaliy konferensiya materiallari. 25-26-noyabr. 2022. Samarqand. 85-88-b.
  11.  H.Hushvaktov,L.Djumanov, A.Dursoatov, M.Ne’matova. Metil etil ketonda molekulalararo ta’sirlarni kombinatsion sochilish spektrlari va hisoblash natijalari // “Fan, ta’lim, texnikani innovatison rivojlantirish masalalari”, AnDU, Andijon, 12-aprel, 2022-yil, 80-81 betlar.

 

ФОТОГАЛЛЕРЕЯ