Самарқанд давлат университети Агробиотехнологиялар ва озиқ-овқат хавфсизлиги институти Тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедраси
Тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедраси мудири
Холикулов Шоди Турдуқулович
+998902717792 kholikulov48@mail.ru.
Қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор. 2020 йилдан бери Самарқанд давлат университети тупроқшунослик ва агротехнология кафедраси мудири. 1977 йилда “Мулчалашнинг тупроқ хоссалари ва гоъза ҳосилдорлигига таъсири” мавзусида номзодлик диссертациясини, 1996 йилда "Бўз тупроқлар минтақасидаги суғориладиган тупроқларнинг хосса ва режимларини мулчалаш ва компост қўллаш орқали мақбуллаштиришнинг ғўза ҳосилдорлигига таъсири" (Оптимизация свойств и режимов орошаемых почв сероземного пояса путем мульчирования и внесения компостов при возделывании хлопчатника) мавзусида докторлик диссертациясини ҳимоя қилган.
Олим тупроқшунослик, агрокимё, экология ва атроф-муҳит йўналишлари бўйича илмий тадқиқотларга раҳбарлик қилади.
Профессор Шоди Холиқулов Бутунжаҳон тупроқшунослар жамиятнинг Х ва ХХ халқаро конгрессларида маърузаси билан иштирок этган. АҚШ даги Халқаро Кимёгарлар ассоциацияси, Огаё штати университети “Қишлоқ хўжалигининг глобал исишга таъсирини ўрганиш” халқаро жамиятининг аъзоси ҳисобланади.
Олим ҳозирда “Ўзбекистон замини”, “Ўзбекистон геогарафия жамияти ахборотномаси”, “СамДУ Ахборотномаси” журналларида таҳрир ҳайъати аъзоси сифатида фаолият юритмоқда.
Кўп йиллардан буён Ўзбекистон республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги ОАК эксперт Кенгаши аъзоси, шунингдек ихтисослашган илмий Кенгаш аъзоси ҳисобланади.
Шоди Холиқулов 6 дарслик ва ўқув қўлланмалар, 6 монография, 30 дан ортиқ услубий қўлланма ва 300 дан ортиқ мақолалар муаллифи.
Муаллиф томонидан Scopus ва Web of Science базасида 10 га яқин мақолалар чоп этилган.
https://doi.org/10.12911/22998993/141365;
https://elibrary.ru/item.asp?id=43283537:
https://readera.org/zapasy-podzemnyh-vod-uzbekistana-i-ih-ispolzovanie-na-primere-140260635-en;
http://www.sciencepub.net/nature/nsj200322/05_37803nsj200322_44_51.pdf;
Тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедраси аъзолари
Абдураҳимов Мингжигит Каттабекович
Қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор. СамДУ тупроқшунослик ва агрокимё кафедрасида 1999 йилдан буён фаолият юритиб келади. 1989 йилда “Выделение исходного материала для селекции картофеля на скороспелость в условиях Узбекистана” мавзусида номзодлик, 2014 йилда “Ўзбекистоннинг тоғолди ва шўрланган тупроқлари шароитида картошка етиштириш технологияси ва уруғчилигини такомиллаштириш” мавзусида докторлик диссертациясини ҳимоя қилган. Илмий-тадқиқот грантлари доирасида 2 та “Ўзбекистон тоғолди минтақасида уруғлик картошка етиштириш технологиясининг илмий асослари” (2006-2008) ва “Мирзачўлнинг шўрланган тупроқлари шароитида картошка етиштириш ресурстежамкор технологиясини ишлаб чиқиш” (2012–2014) лойиҳалари раҳбари сифатида илмий тадқиқотлар олиб бормоқда. Мингжигит Абдураҳимов фаолияти давомида 1 монография, 3 дарслик, 1 ўқув қўлланма, 20 дан зиёд услубий қўлланмалар ва 140 дан зиёд илмий мақолалар муаллифи. Шунингдек, олим бугунга қадар 4 та Web of Science базасига кирувчи журналларда мақолалар эълон қилган.
https://doi.org/10.5281/zenodo.7358405; https://doi.org/10.5281/zenodo.7193934;
|
|
Ортиқов Тўлқин Қўчқорович
Биология фанлари номзоди, доцент. СамДУ тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида 2020 йилдан буён фаолият юритиб келади. 1991 йилда "Нитрификасия ингибиторлари қўлланилганда бўз тупроқлар микробиологик фаоллиги ва Vertisillium dahliae Kleb фитопатоген замбуруғининг ахлоқи" мавзусида номзодлик диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилган. Ҳозирги пайтда “Зарафшон водийси тупроқлари гумус ва микробиологик ҳолатини табиий ва антропоген омилларга боғлиқлиги” мавзусида докторлик илмий ишини олиб бормоқда. Тулкин Ортиков фаолияти давомида 1 монография, 4 дарслик, 15 ўқув, услубий қўлланмалар чоп этди, 350 илмий мақолалар муаллифи. Шунингдек, олим бугунга қадар 2 Scopus ва Web of Science базасига кирувчи журналларда мақолалалар эълон қилган. (https://jilindaxuexuebao.com/details.php?id=DOI:10.17605/OSF.IO/XB56T; |
|
Мамасов Шавкат Аликулович
Техника фанлари номзоди, доцент. Самарқанд давлат университети Агробиотехнологиялар ва озиқ овқат хавфсизлиги институти тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида 2020 йилдан буён фаолият юритиб келади. 2005 йилда "Обоснование схемы и параметров поперечной устойчивости крутосклонного малогабаритного колесного трактора" мавзусида номзодлик диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилган. Шавкат Мамасов фаолияти давомида 2 дарслик, 2 ўқув қўлланма, 90 дан ортиқ илмий мақола ва тезислар муаллифи. (https://www.nveo.org/index.php/journal/article/view/3108/2596; |
|
Нурмихамедов Бурон Умарович
Техника фанлари номзоди, доцент. Самарқанд давлат университети Агробиотехнологиялар ва озиқ овқат хавфсизлиги институти тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида 2020 йилдан буён фаолият юритиб келади. 1993 йилда "Обоснование формы и параметри универсального почвообрабатыващего орудия для зоне хлопокодства" мавзусида номзодлик диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилган. Бурон Нурмихамедов фаолияти давомида 1 та дарслик, 1 та ўқув қўлланма, 1 та монография, 74 дан ортиқ илмий мақола ва тезислар муаллифи. (https://www.nveo.org/index.php/journal/article/view/3108/2596)
|
|
Ғозиев Тошниёз Чулибоевич
Қишлоқ хўжалик фанлари номзоди, доцент. Самарқанд давлат универитети тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида 2020 йилдан буён фаолият юритиб келади. 2006 йилда “Зарафшон воҳаси суғориладиган типик бўз тупроқлари хоссалари ва тамаки ҳосилдорлигига полиетилен плёнка билан мулчалашнинг таъсири” мавзусида номзодлик диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилган. Олим 50 дан ортиқ илмий мақолалар муаллифи ҳамда Universal Journal of Agricultural Research (USA) журналининг мақолаларига тақриз бериб келади. (https: //www. hrpub. org/journals/jour_reviewers.php?id=04)
|
|
Бобобеков Исомиддин Нуриддинович
Қишлоқ хўжалик фанлари номзоди, доцент. Самарқанд давлат универитети тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида 2020 йилдан буён фаолият юритиб келади. 2006 йилда “Техноген ифлосланган типик бўз тупроқлар таркибидаги оғир металлар миқдорини камайтиришга органик ва минерал ўғитларнинг таъсири (Самарқанд кимё комбинати атрофи тупроқлари мисолида)” мавзусида номзодлик диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилган. Исомиддин Бобобеков фаолияти давомида 10 дан ортиқ ўқув, услубий қўлланмалар ҳамда 70 дан ортиқ илмий мақола ва тезислар муаллифи. Шунингдек, олим бугунга қадар 2 Scopus ва Web of Science базасига кирувчи журналларда мақолалалар эълон қилган. https://doi.org/10.12911/22998993/141365;
|
|
Пардаев Синдор Бердиёрович
Кафедра ассистенти. Самарқанд давлат универитети тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида 2020 йилдан буён фаолият юритиб келмоқда. “Шаҳар қаттиқ маиший чиқиндилардан тайёрланган компостларнинг тупроқ хоссалари ва ҳосилдорлигига таъсири” мавзусида илмий тадқиқот олиб боради.Фаолияти давомида маҳаллий ва хорижий журнал ва илмий тўпламларда 40 дан ортиқ илмий мақола ва тезислар чоп қилган. Scopus ва Web of Science базасига кирувчи журналларда 2 мақоласи эълон қилинган. link;
|
|
Абдумаликов Жасурбек Кучкарович abdumalikovjasurbek6969@gmail.com.
Қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD). Самарқанд давлат университети ҳузуридаги Агробиотехнологиялар ва озиқ-овқат хавфсизлиги институти тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида фаолият юритиб келади. 2019 йилда "Типик бўз тупроқлар шароитида органоминерал чиқиндилардан тайёрланган компостларнинг ғўза ўсиши, ривожланиши ва ҳосилдорлигига таъсири" мавзусида фалсафа доктори (PhD) диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилган. Жасурбек Абдумаликов фаолияти давомида 1 монография,1 ўқув, услубий қўлланмалар 24 илмий мақолалар муаллифи.
|
|
Холматова Дилфуза Таҳировна
Кафедра ассистенти. Самарқанд давлат университети тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедрасида 2022 йилдан буён фаолият юритиб келмоқда. Фаолияти давомида 2 илмий мақола ва 4 тезис чоп қилган.
|
|
Тупроқшунослик ва агротехнологиялар кафедраси ҳақида Тупроқшунослик кафедраси 1953 йил Самарқанд давлат университетининг биология ва тупроқшунослик факултети таркибида ташкил этилган. Кафедрада профессорлар Д.М.Кугучков, Х.Х.Хамдамов, доцентлар С.А.Агишева, Г.А.Данов, С.В.Кигай ва бошқалар фаолият кўрсатган ва улар тупроқшунослик фанидаги бир қатор долзарб масалаларни ечиш бўйича тадқиқотлар олиб борган. Кафедрадан етишиб чиққан олимлар орасида Ўзбекистон тупроқшунослик фани ривожланишига салмоқли ҳисса қўшган О.Комилов, И.Бобохўжаев, Ў.Маткаримов каби йирик олимлар бор. 1996 йилда Самарқанд давлат университетида тупроқшунослик йўналиши тупроқшунослик ва экология факултети қошида қайта ташкил этилди. Шундан сўнг “Тупроқшунослик” кафедраси қайта ташкил этилиб, унга дотсэнт Ў. Маткаримов, кейинчалик доцент Т.Қ. Ортиқов ва Ш.Т. Холиқулов мудирлик қилган. 2000 йилдан бошлаб факултетларни йириклаштириш мақсадида тупроқшунослик ва экология факултети биология факултетига бирлаштирилди ва тупроқшунослик кафедраси алоҳида мутахассислик тайёрловчи кафедра сифатида фаолиятини давом эттирди.
|
|
Кафедра юқори малакали кадрлар билан таъминланган бўлиб, қисқа вақтда 4 нафар ўқитувчи номзодлик диссертатсиясини муваффақиятли ҳимоя қилди. Ўша пайтда кафедрада 1 нафар академик, 2 нафар професор, 3 нафар фан номзоди, дотцентлар ва 7 нафар ассистентлар фаолият кўрсатган. Кафедранинг ушбу йиллардаги фаолияти академик Ж.С.Сатторов, профессорлар П.У.Узоқов, Ш.Т.Холиқулов, доцентлар Ў.М.Маткаримов, Т.Қ.Ортиқов, М.К.Абдурахимов, ассистентлар Д.Эшмуродов, Т.Ч.Ғозиев, И.Н.Бобобеков, С.Б.Пардаев, Н.Усмонов, Ш.Д.Облақулов, Д.Файзиев каби профессор-ўқитувчилар хизмати билан боғлиқ. 2020 йил янги очилган агробиотехнологиялар ва озиқ-овқат хавфсизлиги факультети таркибида тупроқшунослик ва агротехнология кафедраси янгидан ташкил қилинди. Ҳозирги кунда кафедра Самарқанд давлат университети Агробиотехнологиялар ва озиқ-овқат хавфсизлиги институти қошида фаолият юритмоқда.
|
|
Ушбу кафедрада бугунги кунда 3 нафар фан доктори, 1 нафар профессор, 5 нафар фан номзоди, дотцентлар, 2 нафар PhD ва 2 нафар ассистент ўқитувчилар фаолият кўрсатмоқда. Ҳозирги пайтда кафедра қошида “Тупроқшунослик”, “Агротупроқшунослик ва агрофизика”, “Умумий деҳқончилик. Пахтачилик”, “Ўсимликшунослик” ихтисосликлари бўйича таянч докторантура ва докторантура мавжуд. Кафедрада шу билан бирга “Органик деҳқончилик ва озиқ-овқат хавфсизлиги” ҳамда “Доривор ўсимликларни етиштириш технологияси” мутахассисликлари бўйича магистратура мавжуд. Профессор Ш.Т.Холиқулов, профессор М.К.Абдурахимов ва дотцент Т.Қ.Ортиқов ўз соҳалари бўйича илмий кенгаш ва илмий семинар аъзолари ҳисобланади. Профессор Шоди Холиқуловнинг ҳаммуаллифликда чиқарган “Тупроқшунослик” ўқув дарслиги тупроқшунослик фани бўйича республикада асосий дарслик ҳисобланади. Кафедрада тупроқшунослик, деҳқончилик, ўсимликшунослик ва қишлоқ хўжалигини механизациялаштириш ва автоматлаштириш соҳалари бўйича долзарб ва амалиётбоп мавзуларда бир қатор илмий тадқиқотлар олиб борилмоқда. |
|
Улар қаторига шаҳар маиший чиқиндиларини утилизасия қилиш ва улардан компост тайёрлаш технологиялари, тупроқ гумус ва микробиологик ҳолати ҳамда уларга табиий ва антропоген омилларнинг таъсири, тупроқларни оғир металлар билан ифлосланиш муаммолари ва уларни бартараф этиш йўллари, тупроқни мулчалаш масалалари ва уни тупроқ агрофизик ва агрокимёвий хоссаларига таъсири, тупроқнинг сув хоссалари ва уларни арид шароитда бошқариш имкониятлари, томчилатиб суғориш ва уни тупроқ сув режимига таъсири, Ўзбекистон тоғ олди нишабликлари деҳқончилигини механизасиялаштиришда йуқори кўндаланг турғунликка эга бўлган техникалардан фойдаланиш, ғўза қатор ораларига буғдой экишда ресурстежамкор технологиялардан фойдаланиш, Ўзбекистон чўл яйловларини яхшилашда фитомелиоратив ўсимликлар уруғларини экувчи энергия ва ресурстежамкор технология ва техник воситаларни ишлаб чиқиш каби мавзулар киради. Бу йўналишлардаги илмий ишлар тупроқ унумдорлигини оширишга, мелиоратив ва экологик ҳолатини яхшилашга ҳамда тупроқ хосса ва режимларини оптималлаштиришга замин бўлади |
|
Кафедрада республикамиз ва чет эл университетлари билан илмий-амалий ҳамкорлик йўлга қўйилган. Улар қаторига Ўзбекистон миллий университети, Тупроқшунослик ва агрокимё илмий тадқиқот институти, Тошкент давлат аграр университети, Санкт-Петербург давлат университети, Москва давлат университети, Москва қишлоқ хўжалик академияси (ТСХА), Нижний Новгород қишлоқ хўжалик академияси, Белгород давлат университети, Италиянинг Болоня университети, АҚШ нинг Невада университети, Туркиянинг Анқара университети киради. Ҳозирда кафедрада К.А.Темирязев номидаги Россия давлат аграр университети (МСХА) профессори Михаил Мазиров фаолият юритмоқда. 2021 йилдан буён кафедра қошида “Тупроқшунослик” илмий маркази фаолият кўрсатади. Ушбу марказнинг мақсади дунёнинг етакчи университетлари билан ҳар томонлама алоқалар ўрнатиш, таълим жараёнига хорижий давлатларнинг етакчи олий ўқув юртлари профессор-ўқитувчиларини кенг жалб этиш ва улар билан тупроқшунослик фани соҳасида илмий соҳаларда ҳамкорликни йўлга қўйиш, юқори малакали хорижий мутахассисларни жалб этган ҳолда тадқиқот ишларини олиб бориш ҳисобланади. Шунингдек, кафедрада “Ёш агротехнолог” ва “Ёш фитотехнолог” тўгараклари фаолият олиб боради. Кафедра аъзолари бугунги кунда “Тупроқ хоссалари унумдорлигини яхшилаш ҳамда экинлар ҳосилдорлигини оширишнинг инноватсион технологияларини ишлаб чиқиш” мавзуси юзасидан илмий тадқиқот ишларини олиб бормоқда. |
|
Кафедрада ўқитиладиган фан дастурлари Бакалавр
|
|
Магистратура
|
КАФЕДРА ҲАЁТИДАН ФОТОЛАВҲАЛАР